Jak sobie radzić z nadmierną potliwością

Pocąc się nasz organizm sam reguluje temperaturę ciała, równocześnie pozbywając się toksyn.

Pierwsze upalne dni tego roku mamy już za sobą. Każdy z nas z pewnością doświadczył uczucia przegrzania i spocenia. Zjawisko to bywa kłopotliwe. Dziś zdradzamy jak sobie z nim radzić.

Pocenie się to sprawa naturalna i nieunikniona. Pocąc się nasz organizm sam reguluje temperaturę ciała, równocześnie pozbywając się toksyn. Człowiek wydziela od kilku mililitrów do kilku litrów potu dziennie. Gdyby się nie pocił, organizm uległby przegrzaniu.

Co jest przyczyną nadpotliwości

O nadpotliwości możemy mówić gdy organizm wydziela więcej potu niż jest to konieczne do utrzymania odpowiedniej temperatury ciała. Można wyróżnić trzy odmiany nadmiernego pocenia się.

Pocenie pierwotne (emocjonalne) – to problem 90 proc. pacjentów zgłaszających się do lekarza. Ten typ pocenia rozpoczyna się w dzieciństwie lub w okresie dojrzewania i dotyczy głównie pach, dłoni i stóp. Nadmierne wydzielanie potu wywoływane jest emocjami i może nasilać się pod wpływem bodźców termicznych. Nie jest to zwykły problem kosmetyczny, gdyż poważnie utrudnia kontakty społeczne i często doprowadza do natręctw ruchowych, lęków a nawet depresji.

Pocenie wtórne (objawowe) – występuje w powiązaniu z innymi chorobami takich jak: choroby układu nerwowego, zaburzenia endokrynologicznych (nadczynność tarczycy, choroby przysadki mózgowej), gruźlica, malaria, zakażenia wirusem HIV, menopauza, otyłość, niektóre nowotwory, zaburzenia naczyniowe, przyjmowanie niektórych leków czy zatrucia środkami ochrony roślin.

Nadmierne pocenie smakowe – obejmuje niewielki odsetek pacjentów. Dotyczy najczęściej okolicy czoła, nosa, wargi górnej i policzków. Pojawia się po spożyciu gorących i pikantnych pokarmów lub niektórych używek (np. alkohol, kawa).

Jak leczyć nadpotliwość

Jeżeli nadpotliwość jest wynikiem określonej choroby, zapobieganie nadmiernemu poceniu się polega na leczeniu tej przypadłości. Chcąc wyleczyć nadpotliwość pierwotną powinniśmy zacząć od wizyty u lekarza dermatologa lub lekarza medycyny estetycznej. Zaleca się tu zazwyczaj leczenie miejscowe (bezpośrednio na miejsce, gdzie występuje pocenie), ogólne i chirurgiczne. Na początek stosuje się zawiesiny lub roztwory zawierające formalinę, kwas borowy, kwas salicylowy oraz chlorek glinu. Na rynku dostępne są gotowe dezodoranty (maskują zapach potu i zapobiegają namnażaniu się bakterii rozkładających pot) oraz antyperspiranty (hamują wydzielanie się potu przez gruczoły potowe). Oprócz produktów dostępnych w sklepach kosmetycznych, warto sięgnąć po apteczne antyperspiranty. Zawierają one zwiększoną zawartość chlorku glinu, przez co blokują ujścia gruczołów potowych. Najlepiej aplikować je na noc kilka razy w tygodniu. Ich stosowanie ma niewielki wpływ na procesy termoregulacji organizmu, ponieważ działają na małych powierzchniach ciała. W terapii ogólnej wykorzystuje się też leki uspokajające, leki antycholinergiczne, napary z ziół np. herbatka z szałwi, krople ziołowe oraz leki homeopatyczne. Nie przynoszą one jednak zbyt dużych efektów i posiadają skutki uboczne.

Dezydoranty maskują zapach potu i zapobiegają namnażaniu się bakterii rozkładających pot, antyperspiranty hamują wydzielanie się potu przez gruczoły potowe.

Zachowajmy ostrożność

Produkty przeznaczone do walki z nadpotliwością występują w postaci spray’u, kulki lub w kremie, co pozwala je aplikować na dłonie, stopy oraz plecy. Musimy jednak zachować ostrożność, by nie nabawić się podrażnień. Co pewien czas warto zrobić przerwę lub aplikować je rzadziej, aby nie przyblokować zbytnio gruczołów potowych, co grozi stanem zapalnym. W dermatologii od dawna cenione są pudrowe antyperspiranty jako środki przeciwzapalne, wysuszające, chroniące przed czynnikami zewnętrznymi. Ich wadą jest mniej wygodne stosowanie i możliwość zabrudzenia odzieży.

Specjalne zabiegi

W przypadku nadmiernej potliwości rąk i stóp stosuje się zabiegi jonoferezy polegający na rozrywaniu kanałów jonowych w gruczołach potowych z użyciem prądu. W pierwszej fazie terapii zabieg jonoforezy należy powtarzać, jeżeli to możliwe, codziennie. Po 10 – 15 zabiegach następuje zwykle redukcja potu do naturalnego poziomu. Pocenie ustępuje na wiele tygodni, jednak zabieg należy powtarzać.
Zabiegi chirurgicznego usunięcia gruczołów potowych, sympatektomia oraz niszczenie gruczołów potowych przy użyciu lasera CO2 to kolejne sposoby walki z tą dolegliwością. Zabiegi te stanowią jednak duże ryzyko wystąpienia działań niepożądanych.

Metodą, która daje szybki efekt i długotrwałą skuteczność oraz powoduje istotną poprawę jakości życia pacjentów dotkniętych nadpotliwością – jest leczenie botox-em. To minimalnie inwazyjna metoda. Jest ona terapią dla pacjentów, u których nie powiodło się wcześniejsze leczenie bardziej zachowawcze, stosowane przed lub zamiast leczenia chirurgicznego. Botox powoduje odwracalne porażenie zakończeń nerwów, które łączą się z gruczołami potowymi, doprowadzając do zablokowania wydzielania potu na długi czas, co przynosi istotną poprawę jakości życia pacjentów dotkniętych tą dolegliwością.

Co zapobiegnie nadmiernemu poceniu

– Dbanie o higienę ciała
– Specjalne antyperspiranty
– Kąpiele ziołowe
– Noszenie odpowiedniej odzieży
– Zabiegi chirurgiczne

Nasz Ekspert, Agnieszka Koczynasz kosmetolog

– Niezależnie od przyczyny wystąpienia nadmiernej potliwości należy przestrzegać kilku zasad ogólnych. Oprócz leków zaleconych przez lekarza zasadą numer jeden jest bezwzględna troska o higienę. Podstawą jest codzienny prysznic. Pomocne będą również kąpiele ziołowe dłoni i stóp (kora dębu, mięta, liście orzecha włoskiego, szałwia, rumianek, kora brzozy). Ubrania jakie nosimy powinny być wykonane z przewiewnych i naturalnych tkanin. Warto również unikać kawy, alkoholu i ostrych przypraw.

Katarzyna Lewandowska

• Poradnik