1 sierpnia 2024 r. o godz. 17:00 – symbolicznej godzinie „W” godzinie, o której wybuchło Powstanie Warszawskie, przed Pomnikiem Pamięci Żołnierzy Armii Krajowej Podokręgu „Rzeszów” (ul. Szopena 38) odbędą się obchody 80. rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego.
Program uroczystości:
16.40 – Wystawienie posterunku honorowego Wojska Polskiego
17.00 – Uroczystości rocznicowe przed Pomnikiem Pamięci Żołnierzy Armii Krajowej Podokręgu „Rzeszów”
- Syrena alarmowa
- Podniesienie Flagi Państwowej na maszt
- Odegranie Hymnu Państwowego
- Przemówienia okolicznościowe
- Apel Pamięci
- Salwa honorowa
- Składanie wieńców i wiązanek kwiatów
- Odegranie sygnału „Cisza”
- Odegranie Pieśni Reprezentacyjnej Wojska Polskiego
17.45 – Zakończenie oficjalnych uroczystości przed Pomnikiem Pamięci Żołnierzy Armii Krajowej Podokręgu „Rzeszów”
18.00 – Msza św. w Kościele pw. Św. Krzyża przy ul. 3 Maja w intencji poległych i pomordowanych Powstańców Warszawskich oraz ludności cywilnej Warszawy.
Organizatorami dzisiejszych obchodów są: Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Rzeszowie, Miasto Rzeszów, 21. Brygada Strzelców Podhalańskich im. gen. bryg. Mieczysława Ludwika Boruty- Spiechowicza, 3. Podkarpacka Brygada Obrony Terytorialnej im. płk. Łukasza Cieplińskiego , Światowy Związek Żołnierzy AK Okręg Podkarpacki.
Powstanie Warszawskie upadło po 63 dniach
Na mocy rozkazu dowódcy Armii Krajowej gen. Tadeusza Komorowskiego „Bora” powstanie warszawskie rozpoczęło się 1 sierpnia 1944 r. o 17.00 – godzinie „W”. Miało na celu wyzwolenie stolicy spod niemieckiej okupacji przed wkroczeniem Armii Czerwonej. Armia Krajowa i władze Polskiego Państwa Podziemnego zamierzały ujawnić się i wystąpić wobec Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego (utworzonego w Lublinie i zależnego od woli Stalina) w roli gospodarza, jako jedyna legalna władza niepodległej Rzeczypospolitej.
Powstanie, planowane na kilka dni, upadło 3 października po 63 dniach walki. Zginęło od 16 tys. do 18 tys. żołnierzy AK i od 150 tys. do 180 tys. cywilów. Po kapitulacji Warszawa została doszczętnie zniszczona przez Niemców.
O ile pod względem militarnym powstanie zakończyło się klęską, o tyle pod względem politycznym miało ogromne znaczenie. Polacy zademonstrowali dążenie do odzyskania niepodległości. Jak pisał po wojnie Jan Nowak-Jeziorański, uczestnik tego niepodległościowego zrywu, „kurier z Warszawy”, walka nie była daremna, a powstanie warszawskie sprawiło, że „państwo polskie, chociaż zniewolone i wasalne, zachowało swoją odrębność, przetrwało Stalina, który w swych zamysłach prawdopodobnie chciał z niego z czasem uczynić część ZSRS”.
