Piękne górskie krajobrazy, w połączeniu z charakterystyczną drewnianą zabudową, od lat stanowią magnes przyciągający do Sanoka kolejnych reżyserów oraz aktorów. To właśnie tu powstało ponad dwadzieścia filmów i seriali, które zapisały się w historii polskiej kinematografii. Nieprzypadkowo więc kolejna odsłona Podkarpackiego Szlaku Filmowego powstała właśnie w mieście nad Sanem oraz jego okolicach.
Szczególnym miejscem zainteresowania ekip filmowych jest Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku, w którym czas zdał się zatrzymać, zachowując dla nas nie tylko zabytkowe świątynie, pojedyncze wiejskie chałupy i budynki gospodarcze, ale także większe układy gospodarskich obejść i wiejskich zabudowań.
Już w 1971 r. Tadeusz Konwicki, w klimatycznym wnętrzu cerkwi z Grąziowej w sanockim skansenie, realizował sceny do filmu „Jak daleko stąd, jak blisko”, z Andrzejem Łapickim i Gustawem Holoubkiem w rolach głównych.
Przez kolejne lata filmowo działo się tu wiele: w pobliskim Lesku Janusz Majewski zrealizował sceny do „Lekcji martwego języka”, z młodym wówczas aktorem Olgierdem Łukaszewiczem, w latach 80., na terenie skansenu, pracowała ekipa serialu historycznego „Crimen”, w którym główną rolę zagrał Bogusław Linda.
Skansen służył jako filmowa lokacja także do dwóch części familijnej produkcji o przygodach Hanusza Bystrego, w reżyserii Pawła Komorowskiego („Oko Proroka” i „Przeklęte Oko proroka”).
Sanok jest atrakcyjny dla filmowców również współcześnie. Stał się on tłem do produkcji doskonale dziś znanych, takich jak „Wołyń” Wojciecha Smarzowskiego, czy serial telewizyjny „1920. Wojna i miłość”.
W pobliskim Mrzygłodzie pracowali Jan Jakub Kolski („Serce, serduszko”), a w 2021 roku Giacomo Abbruzesse osadził tam elementy historii „Disco Boya”, nagrodzonego Srebrnym Niedźwiedziem na zeszłorocznym festiwalu Berlinale.
Sanok to też niezwykli twórcy – przede wszystkim Zdzisław Beksiński i to, co się łączy z jego osobą i światem filmu.
Cztery dni kina plenerowego
W programie otwarcia Podkarpackiego Szlaku Filmowego zaplanowano cztery dni kina plenerowego, spotkań z twórcami, spacerów śladem lokacji filmowych oraz klimatycznych koncertów. Organizatorzy przygotowali aż 40 filmowych atrakcji, które będą odbywać się w Muzeum Budownictwa Ludowego, w Muzeum Historycznym oraz w kinie Sanockiego Domu Kultury. Wstęp na wszystkie wydarzenia jest wolny! .
Wszystko rozpocznie się w czwartek (8 sierpnia) premierą dokumentu szczególnie ważnego dla sanoczan. „Przepraszam za marzenia” to film Rafała Gużkowskiego o himalaiście Łukaszu Łagożnym, który zdobył Koronę Ziemi. Pokaz filmu oraz spotkanie z reżyserem i bohaterem produkcji odbędzie się o 18.00 w SDK.
Drugiego dnia, w piątek (9 sierpnia) po raz pierwszy w Sanoku pokazany zostanie film „Z wnętrza” – dokumentalny pamiętnik Zdzisława Beksińskiego, złożony w całości z taśm VHS, nagranych przez artystę. Projekcji, która rozpocznie się o 18.00 w SDK, towarzyszyć będzie spotkanie z reżyserami obrazu – Cezarym Grzesiukiem, Tomaszem Szwanem i Krystianem Kamińskim.
Czwartkowy i piątkowy wieczór (8-9 sierpnia) dedykowany jest fanom kinowych maratonów. W oba dni w SDK zobaczyć będzie można serial „Crimen”, każdego dnia po trzy kolejne odcinki. Sympatycy kina historycznego i Bogusława Lindy z pewnością się nie zawiodą! W czwartek start maratonu o 20.00, a w piątek – o 20.30.
Warsztaty i spacery filmowe
W weekend wydarzeń zaplanowanych jest najwięcej! W sobotę i niedzielę (10-11 sierpnia) Podkarpacki Szlak Filmowy będzie aż w trzech miejscach jednocześnie. Atrakcje zaplanowane są od południa, z myślą m.in. o rodzinach, i skończą się późnym wieczorem.
W sobotę i niedzielę, w skansenie, na najmłodszych czekają warsztaty z technik filmowych i tworzenia filmowych rekwizytów oraz scenografii, prowadzone przez Podkarpackie Centrum Nauki ŁUKASIEWICZ. W oba dni propozycjami dla rodzin są też pokazy filmu przygodowego „Oko Proroka” i jego kontynuacji „Przeklęte Oko Proroka”, oraz quizy filmowe z nagrodami.
Każde otwarcie kolejnego etapu Podkarpackiego Szlaku Filmowego to kultowe już spacery filmowe. Czekać będą niepowtarzalne wycieczki z przewodnikami i filmową mapą – w skansenie o 13.00 i 15.00 w sobotę i niedzielę, a w zamku – w sobotę o 11.00 i 13.00 i w niedzielę o 11.00 i 14.00. Dla uczestników wydarzenia kursować będzie bezpłatny autobus AUTOSAN na trasie zamek-skansen. Rozkład jazdy organizatorzy opublikują przed wydarzeniem.
„Beksiński we wspomnieniu przyjaciół”
Sanocki Szlak odwiedzą też filmowcy. W sobotę o 17.00 na zamku, po projekcji filmu „Ostatnia rodzina” spotkamy się z twórcami: reżyserem Janem P. Matuszyńskim, aktorką Aleksandrą Konieczną i scenarzystą Robertem Bolesto.
W niedzielę o 16.15 o swoich doświadczeniach na planach filmowych w sanockim skansenie opowiedzą m.in. aktor Eryk Lubos, aktor i reżyser Mariusz Bonaszewski, reżyser Maciej Migas czy scenograf Marek Zawierucha.
Natomiast w niedzielę, na zamku, po projekcji filmu „Lekcja martwego języka” o 17.30, odbędzie się spotkanie z aktorem Olgierdem Łukaszewiczem.
Sanok to wybitni twórcy – malarz Zdzisław Beksiński czy poeta Janusz Szuber. O tych osobach rozmawiać na Szlaku będą ich bliscy. W sobotę o 15.30 na spotkaniu „Beksiński we wspomnieniu przyjaciół” na zamku, o artyście opowiedzą Janusz Barycki, Grzegorz Gajewski, Wiesław Banach i Jarosław Serafin.
- PRZECZYTAJ TEŻ: Sanocki świat Zdzisława Beksińskiego…
W niedzielę natomiast, o 14.00 na zamku, po projekcji filmu „Sanocczyzna Janusza Szubera” o poecie opowiedzą jego przyjaciele – prof. Jan Skoczyński, Grzegorz Gajewski i Małgorzata Sienkiewicz-Woskowicz.
Na jazzowo i folkowo
Jak co roku Otwarcie Podkarpackiego Szlaku Filmowego uświetnia doskonała muzyka. W sobotę o 20.30 na zamku plenerowy koncert zagra Mikołaj Trzaska – ikona jazzowej awangardy, twórca elektryzującej muzyki do filmów m.in. Wojciecha Smarzowskiego. Z kolei w niedzielę o 19.00, w zabytkowym kościele na terenie sanockiego skansenu, zagra folkowo zespół Wernyhora.
Nie sposób wymienić każdej atrakcji Otwarcia Podkarpackiego Szlaku Filmowego w Sanoku. Wszystkie 40 wydarzeń znajduje się w programie na stronie: https://filmowepodkarpacie.pl/pl/o-szlaku-2/567-sanok-plan. Informacje o wydarzeniach publikowane będą na bieżąco na profilu Podkarpacki Szlak Filmowy na Facebooku.
Organizatorem wydarzenia jest Podkarpacka Komisja Filmowa, Wojewódzki Dom Kultury w Rzeszowie, Województwo Podkarpackie. Współorganizatorami są Miasto Sanok, Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku, Muzeum Historyczne w Sanoku, Sanocki Dom Kultury, Miejska Biblioteka Publiczna w Sanoku. Wydarzenie dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury oraz Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej.
