Przyzwolenie na dozór elektroniczny jest dużym pójściem na rękę skazanemu. Możliwość odbywania kary we własnym domu jest bowiem o wiele bardziej komfortowa niż pobyt w zakładzie zamkniętym. Przyjrzyjmy się bliżej tej formie kary i zobaczmy, kto może się o nią starać.
Dozór elektroniczny – na czym polega?
Kara pozbawienia wolności nie zawsze musi być odbywana w zakładzie zamkniętym. Prawo karne dopuszcza możliwość, aby skazany ubiegał się o tzw. dozór elektroniczny. Polega on na tym, że osoba skazana ma obowiązek przebywać w domu lub mieszkaniu ustalonym przez sąd jako miejsce wykonywania kary i może opuszczać je tylko w ściśle określonych przypadkach. Podczas dozoru elektronicznego, zachowanie skazanego jest nadzorowane przy pomocy urządzeń elektronicznych oraz przez kuratora. Dozór elektroniczny, mimo iż stanowi karę pozbawienia wolności, to jest uznawany za łagodną i przyjazną skazanemu formę odbywania kary, która umożliwia mu prawie normalne funkcjonowanie.
Dozór elektroniczny – jak działa?
Podstawę stanowi sprzęt elektroniczny. W miejscu odbywania kary instalowany jest odbiornik, który odbiera sygnał z nadajnika. Nadajnik radiowy jest zaś zakładany na ciało osoby skazanej – najczęściej ma on formę bransolety na rękę lub nogę. W momencie, gdy skazany opuści lokal w niedozwolonych godzinach odbiornik przestaje odbierać sygnał i informuje o tym fakcie odpowiednie służby, które zaalarmowane przyjeżdżają na miejsce. Oprócz tego, pracę systemu elektronicznego wspiera również praca człowieka, a mianowicie kuratora sądowego. Kurator regularnie odwiedza przydzielonego mu skazanego i sprawdza czy ten przestrzega wszystkich nakazów.
Kto może ubiegać się o dozór elektroniczny?
Prawo karne jasno określa warunki, które musi spełniać skazany, aby móc ubiegać się o odbywanie kary w formie dozoru elektronicznego. Przede wszystkim, jego wyrok lub suma wyroków nie może być większa niż 1 rok i 6 miesięcy. Oprócz tego, sąd musi uznać, że odbywanie wyroku w formie dozoru elektronicznego będzie wystarczającą karą, dzięki której uda się zrealizować cele wychowawcze i zapobiec ponownemu popełnieniu przestępstwa. Aby móc ubiegać się o dozór elektroniczny, skazany musi posiadać określone miejsce stałego pobytu. Może to być jego lokal własnościowy, ale nie musi. W przypadku wynajmowanych nieruchomości zgodę na dozór elektroniczny w danym lokalu lub domu musi jednak wyrazić jego właściciel. Warunki mieszkaniowe skazanego muszą również spełniać odpowiednie wymogi techniczne, które umożliwiają instalację systemu elektronicznego do kontroli skazanego. Dodatkowo, wszystkie osoby pełnoletnie zamieszkujące wraz ze skazanym muszą wyrazić zgodę na odbywanie przez niego kary w danym lokalu. Oprócz tego, prawo karne, mówi w jakich przypadkach osoba nie może ubiegać się o dozór. Chodzi m.in. o recydywę wielokrotną opisaną w art. 64 § 2 Kodeksu Karnego.
Czy skazany może opuszczać dom lub mieszkanie?
Odbywanie kary w formie dozoru elektronicznego jest dla skazanego komfortowym rozwiązaniem nie tylko ze względu na to, że „,odsiaduje” on wyrok we własnym domu. Oprócz tego, dużą zaletą takiej formy kary jest to, że osoba skazana może opuszczać lokal. Sąd penitencjarny określa przedziały czasu w ciągu doby i w poszczególnych dniach tygodnia, w których skazany ma prawo się oddalić z miejsca odbywania kary. Okres ten nie może jednak przekraczać 12 godzin dziennie i musi być wykorzystany na cel taki jak:
- świadczenie pracy,
- kształcenie i samokształcenie oraz wykonywanie twórczości własnej,
- korzystanie z opieki medycznej,
- udział w terapii,
- wykonywanie praktyk religijnych,
- sprawowanie opieki nad osobą małoletnią, osobą niedołężną lub chorą, wykonywanie niezbędnych zakupów,
- komunikowanie się z obrońcą, pełnomocnikiem,
- korzystanie z zajęć kulturalno-oświatowych i sportowych,
- komunikowanie się z rodziną lub innymi bliskimi osobami.
Oprócz tego, w szczególnych przypadkach, kurator sądowy może zezwolić skazanemu opuszczenie miejsca wykonywania dozoru elektronicznego na okres nieprzekraczający jednorazowo 7 dni.
