Od początku 2024 roku potwierdzono w Polsce 9 134 przypadki boreliozy i 159 kleszczowego zapalenia mózgu. Od 1 stycznia do 30 czerwca na Podkarpaciu odnotowano 741 przypadków boreliozy i 3 kleszczowego zapalenia mózgu – informuje Magdalena Dusza, Oddział Oświaty Zdrowotnej i Komunikacji Społecznej Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Rzeszowie.
To więcej niż w tym samym okresie 2023 r. kiedy było 7 714 przypadków zachorowań na boreliozę i 150 na kleszczowe zapalanie mózgu. Na Podkarpaciu zaś analogicznie 696 i 3.
Dane sanepidu do wierzchołek góry lodowej
– W 2023 roku wirusowe zapalenie mózgu wywołane przez wirusy przenoszone przez kleszcze były powodem wizyty u lekarza 21 pacjentów na Podkarpaciu. Zapalenie stawów w przebiegu choroby z Lyme u 78 osób. Ale sama borelioza została potwierdzona aż u 9 909 pacjentów! Pamiętajmy, że nieleczona borelioza w wielu przypadkach oznacza poważne konsekwencje w przyszłości – mówi Rafał Śliż, rzecznik prasowy Podkarpackiego NFZ.
Choroba sezonowa
Kleszcze stają się aktywne już na przełomie lutego i marca. Mogą mieć wielkość główki od szpilki, ale po najedzeniu zwiększają swój rozmiar wielokrotnie. Czekają na żywiciela na krzewach, w trawie, w miejscach wilgotnych. Ich ukąszenie choć bezbolesne, może wiązać się z ryzykiem zakażenia chorobami odkleszczowymi.
Borelioza, inaczej choroba z Lyme, to choroba bakteryjna. Nosicielami krętka borelii może być co trzeci kleszcz. Jednak nie każdy kontakt z zakażonym kleszczem powoduje zachorowanie. Jeżeli jednak borelioza się rozwinie, może prowadzić do poważnych powikłań. Bezwzględnie trzeba ją leczyć. Dlatego już pierwsze objawy np. rumień na skórze, wymagają antybiotykoterapii.
Dużym zagrożeniem jest również kleszczowe zapalenie mózgu. To wirusowa choroba przenoszona przez te pajęczaki, która atakuje ośrodkowy układ nerwowy. Podobnie jak borelioza może prowadzić do niebezpiecznych komplikacji neurologicznychn np. zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych czy rdzenia kręgowego. Jednym ze sposobów na ochronę przed tą chorobą i jej powikłaniami jest szczepienie.
Najwięcej pacjentów zgłasza się do lekarza pierwszego kontaktu z chorobą odkleszczową w miesiącach wakacyjnych, tj. od czerwca do września.
Badaj siebie, nie kleszcza
Badanie kleszcza pozwala jedynie określić, czy jest on nosicielem krętków Borrelia. Dodatni wynik nie potwierdza przeniesienia krętków do organizmu ludzkiego. Nie można zatem na podstawie badania kleszcza potwierdzić, że doszło do zarażenia u człowieka.
– Takie badanie, zgodnie z przepisami, nie może być uznane za badanie diagnostyczne. Co więcej, nie jest także rekomendowane przez gremia naukowców oraz specjalistów w dziedzinie chorób zakaźnych – informuje Monika Pintal-Ślimak, prezes Krajowej Rady Diagnostów Laboratoryjnych.
Kleszcza wkłutego w skórę, należy usunąć jak najszybciej
Im dłużej kleszcz ma kontakt z krwią człowieka, tym większe jest ryzyko zakażenia. Znaczący wzrost ryzyka zakażenia bakterią przenoszoną przez kleszcze pojawia się po 36 godzinach od momentu wkłucia. W aptekach dostępne są odpowiednie narzędzia do bezpiecznego i skutecznego, samodzielnego usuwania kleszczy. Wszystkie z nich gwarantują bezpieczne uchwycenie kleszcza bliżej skóry i skuteczne wyciągnięcie go. Nie czekaj na pomoc lekarską, bo niepotrzebnie zwiększasz ryzyko zachorowania na choroby wywołane drobnoustrojami przenoszonymi przez te pajęczaki. Usunięcie kleszcza jest zabiegiem higienicznym, nieinwazyjnym, wykonywanym samodzielnie, podobnie jak usunięcie innych pasożytów ze skóry lub usunięcie drobnej drzazgi. Po usunięciu kleszcza obserwuj miejsce po wkłuciu, ponieważ niektóre z charakterystycznych objawów zakażenia mogą się pojawiać nawet kilka tygodni po zakażeniu.
Czego nie robić?
Kleszcza nie powinno wyciągać się „gołymi” palcami, nie rozgniatać, nie wyciskać,nie wykręcać, nie przypalać, nie smarować tłustymi substancjami lub innymi chemikaliami (np. kosmetykami do ciała, oliwą z oliwek), nie usuwać igłą.
Co zrobić koniecznie
Po powrocie do domu należy dokładnie obejrzeć swoje ciało, szczególnie miejsca w okolicy brzucha, kolan czy pachwin.
Gdzie szukać dodatkowych informacji?
Narodowy Fundusz Zdrowia w najnowszym poradniku pacjenta podpowiada, jak rozpoznać zakażenie, kiedy udać się po pomoc do lekarza oraz co zrobić kiedy kleszcz pozostanie w skórze.
