Odmowy szczepień w grupie wiekowej 0-19 lat w 2014 roku kształtowały się na poziomie 1,71/1000 osób. W 2023 roku wskaźnik ten wzrósł do 11,8/1000 osób – zauważa prof. Agnieszka Szuster-Ciesielska, z-ca dyrektora Instytutu Nauk Biologicznych Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, we wpisie na platformie X. Wylicza, że w ciągu ostatnich 10 lat odnotowano prawie 7-krotny wzrost liczby uchyleń od szczepień obowiązkowych dzieci i młodzieży. W 2014 r. – 12,7 tys. uchyleń, w 2023 r. – 87,3 tys. uchyleń. Na Podkarpaciu w ubiegłym roku było 3 999 uchyleń. Jesteśmy więc pośrodku, między najlepiej i najgorzej wyszczepionymi województwami.
Profesor dodaje, że istnieją nawet zorganizowane grupy służące doradztwem na wypadek konsekwencji odmowy szczepień.
– Taka sytuacja grozi nam epidemiami wyrównawczymi chorób, przeciw którym mamy dostępne, bezpłatne, bezpieczne i skuteczne szczepionki. Dotyczy to szczególnie miejsc, kiedy na danym terenie zbierze się większa grupa niezaszczepionych dzieci.
Wtedy kontakt z np. wirusem odry czy bakterią krztuśca, grozi w dłuższej konsekwencji lokalną epidemią – ostrzega portal szczepienia.info, który powstał z inicjatywy Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego PZH – Państwowego Instytutu Badawczego we współpracy z Polskim Towarzystwem Wakcynologii.
Najlepiej w świętokrzyskim i kujawsko-pomorskim
Liczba przypadków uchylania się od obowiązkowych szczepień w przeliczeniu na 1 000 osób w wieku 0-19 lat wynosiła: 0,7 w 2012 roku; 2,3 w 2015 roku; 5,5 w 2018 roku: 8,3 w 2021 roku, 9,9 w 2022 roku oraz 11.8 w 2023.
Najgorzej w tym zestawieniu wypadają województwa: pomorskie, zachodnio-pomorskie, wielkopolskie, opolskie, śląskie, podlaskie i lubelskie. Tam wskaźnik w 2023 r. wyniósł od 12,1 do 21. To znaczy, że na 1 000 mieszkańców nie zaszczepiło się, choć powinno, od ponad 12 do 21 osób. Najmniej odmów zarejestrowano w województwie kujawsko- pomorskim i świętokrzyskim. Tam na 1 000 osób nie szczepiło się od 1 do 2 osób. Podkarpacie, z liczbą 3 999 odmów, uplasowało się wśród województw, w których na 1 000 mieszkańców nie zaszczepiło się od 8 do 12 osób.
Nie mamy już odporności populacyjnej
Papierkiem lakmusowym są szczepienia na odrę. Tutaj poziom odporności populacyjnej, czyli wytworzenia muru dla wirusa, szacowany jest na 95 proc. Jak wynika z analizy, w 2010 r. średnia dla Polski wynosiła 98,4 proc.; w ostatnim podsumowaniu stanu zaszczepienia wskaźnik ten spadł poniżej progu bezpieczeństwa – do 91 proc. Przy czym są województwa, w których wyszczepienie sięga poniżej 90 proc. Tak niskie wartości mają podlaskie, podkarpackie i lubelskie. Podobnie jest też w innych chorobach. Przy krztuścu, błonicy, tężcu, c\zy polio spadek jest podobny: z 99 proc. do 93 proc.
Warto pamiętać, że przed wprowadzeniem masowych szczepień te choroby zbierały śmiertelne żniowo, szczególnie wśród małych dzieci. W kolejnych latach o chorobach niemal zapomniano. Teraz znowu zaczynają być groźne.
