Instytut Pileckiego, Powiat Łańcucki, Miasto Łańcut, Muzeum-Zamek w Łańcucie oraz Muzeum Ulmów w Markowej zapraszają na obchody i piknik historyczny z okazji 85. rocznicy wybuchu II Wojny Światowej oraz 85. rocznicy Bitwy o Łańcut. To wszystko już 7 września (sobota) na terenie Parku Angielskiego w Łańcucie – w pobliżu Miejskiego Domu Kultury. Wstęp wolny.
Tegoroczne obchody i piknik historyczny zorganizowane zostały przy współudziale władz lokalnych i będą miały charakter wydarzenia rodzinnego. Opowiemy o historii obrony Łańcuta, upamiętnimy bohaterów tamtych walk, oddamy również hołd obrońcom z września 1939 roku, którzy stawili czoło najeźdźcy, walcząc o wolność Ojczyzny. Podczas wydarzenia uczestnicy, będą mogli także obejrzeć film dokumentalny ”A więc wojna”, zrealizowany przez Instytut Pileckiego.
Organizacja obchodów 85. rocznicy wybuchu II Wojny Światowej oraz 85. rocznicy Bitwy o Łańcut to efekt trwającej współpracy Instytutu Pileckiego z samorządem terytorialnym, z instytucjami kultury i nauki, a także innymi instytucjami i służbami, które były zaangażowane przy organizacji upamiętnienia Anieli Nizioł w ramach programu „Zawołani po imieniu” w 2023 roku, w Łańcucie.
Powrót do historii sprzed 85 lat. Obrona Łańcuta prowadzona była przez 10 Brygadę Kawalerii płk. Stanisława Maczka i oparta na 10 Pułku Strzelców Konnych, który od 1921 roku stacjonował w mieście. Jej przebieg był fuzją działań zarówno brawurowych jak i dramatycznych, a postawa żołnierzy i dowódców była imponująca i pod względem przemyślanych strategii i wielkiego bohaterstwa. Wincenty Henryk Pawłowski – kapitan artylerii, w 1939 roku dowodzący dywizjonem artylerii motorowej 10 Brygady Kawalerii, odznaczony Krzyżem Wojennym „Virtuti Militari” klasy V za czyny wojenne w Polsce, tak wspomina bitwę:
Mimo silnego ognia na nasze stanowiska artylerii, kanonierzy po prostu nie widzą wybuchających wśród nich pocisków i ani na moment nie przerywają obsługiwania swych armat, a trafny ogień zadaje poważne straty przeciwnikowi.W walce tej nasza artyleria nie poniosła żadnych strat. Pewne straty ponosi 24 Pułk Ułanów. Zacięta walka 10 Pułku Strzelców Konnych, oraz pojedynek artyleryjski trwają do zapadnięcia nocy. Przed zapadnięciem nocy nadeszły wiadomości, że niemieckie jednostki pancerno- motorowe obeszły Łańcut od południa i posuwały się w kierunku na Przeworsk i Jarosław. Cel tego manewru był jasny, uprzedzić naszą brygadę w Przeworsku lub Jarosławiu i odciąć ją od Sanu, na linii którego miała być przygotowana dalsza obrona. (źródło: portal LANCUT4U)
Program
11:00 – 12:00 – Uroczysty Apel z okazji 85 rocznicy wybuchu II Wojny Światowej oraz 85 rocznicy Bitwy o Łańcut odbędzie się przy kwaterze wojskowej na cmentarzu komunalnym w Łańcucie (ul. Ignacego Mościckiego).
W apelu wezmą udział m.in. posłowie oraz senatorowie RP, weterani, Orkiestra Wojska Polskiego, Kompania Honorowa z 21 Brygady Strzelców Podhalańskich z Rzeszowa. Zostanie odczytany apel poległych, a także będzie oddana salwa honorowa dedykowana ich pamięci.
12:00 – 17.00 – Piknik historyczny (Park Angielski) z udziałem: Straży Pożarnej z Komendy Powiatowej Państwowej Straży Pożarnej w Łańcucie, Policji z Komendy Powiatowej Policji w Łańcucie, 10. Brygady Kawalerii Pancernej, Koła 10 Pułku Strzelców Konnych, Jednostki Strzeleckiej z Łańcuta, ZHP Łańcuta.
By podkreślić piknikowy i integracyjny klimat wydarzenia, wychowankowie Niepublicznego Młodzieżowego Ośrodka Wychowawczego w Łańcucie, przygotują wojskową grochówkę dla wszystkich uczestników. W ramach wydarzenia odbędą się zajęcia z udzielania pierwszej pomocy. Na pikniku obecni będą żołnierze Wojsk Ochrony Terytorialnej.
12:30 – 14:00 – Porozmawiajmy o historii – spotkanie ze świadkami historii: podporucznikiem Franciszkiem Batorym (kurierem konspiracyjnych dokumentów podczas okupacji) oraz z podpułkownikiem Stefanem Michalczakiem (żołnierzem Armii Krajowej, obecnie prezesem Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej w Rzeszowie).
18:00 – Msza Święta – kościół pw. św. Stanisława Biskupa w Łańcucie.
19:30 – Kino plenerowe – pokaz produkcji Instytutu Pileckiego pt. A więc wojna (’69 min.) w reżyserii Wojciecha Saramonowicza, Anny Ćwięk i Grzegorza Czerniaka. Film zrealizowany z wykorzystaniem unikatowych, nie publikowanych wcześniej zdjęć z lat 1935-39 należących do Polskiej Agencji Telegraficznej zestawionych z materiałami niemieckich ekip filmowych z 1939 roku. Narrację filmu prowadzą świadkowie tamtych wydarzeń (między innymi reżyserzy – Jerzy Hoffmann i Janusz Majewski, scenarzysta – Andrzej Mularczyk, kompozytor – Romuald Twardowski), którzy obrazy wojny zapisywali w swojej pamięci jako dzieci i po ośmiu dekadach, dzielą się swoimi wspomnieniami.
Organizatorzy Pikniku historycznego: Instytut Pileckiego, Powiat Łańcut, Miasto Łańcut, Muzeum-Zamek w Łańcucie.
Partnerzy wydarzenia: Miejski Ośrodek Kultury w Łańcucie, Miejska Biblioteka Publiczna w Łańcucie, Komenda Powiatowa Państwowej Straży Pożarnej w Łańcucie, Komenda Powiatowa Policji w Łańcucie, 21. Brygada Strzelców Podhalańskich, 10. Brygada Kawalerii Pancernej, Koło 10 Pułku Strzelców Konnych, Jednostka Strzelecka Łańcut, Hufiec Związku Harcerstwa Polskiego Hufiec im. płk. Leopolda Lisa-Kuli w Łańcut, 4 Łańcucka Drużyna Harcerzy „KARACENA” im. 10 Pułku Strzelców Konnych, Państwowa Szkoła Muzyczna I stopnia w Łańcucie, Niepubliczny Młodzieżowy Ośrodek Wychowawczy w Łańcucie, Wojska Obrony Terytorialnej, Muzeum Ulmów w Markowej.
