W 1972 roku Polski Czerwony Krzyż, chcąc docenić zasługi honorowych dawców krwi, ustanowił święto, które obchodzone jest w dniach 22-26 listopada. Dlaczego tak ważna jest donacja/oddawanie krwi? Ponieważ pomimo rozwoju nauki i trwających badań nad wytworzeniem syntetycznej krwi, naukowcy w dalszym ciągu nie potrafią wyprodukować jej w warunkach laboratoryjnych.
Jednorazowa donacja, czyli porcja jednorazowo oddawanej krwi to zaledwie 450 ml. Tymczasem podczas operacji serca zużywa się ok. 6 jednostek krwi (2,7 l), przy operacji ofiar wypadków jest to najczęściej 10 jednostek (4,5 l), a do przeszczepu wątroby potrzebnych jest ich aż 20 (9 l). Przy takim zapotrzebowaniu ważne jest zabezpieczenie zapasów, a jedyną możliwością są właśnie donacje.
Największe zapotrzebowanie
Aż 32 proc. Polaków posiada grupę krwi A RhD+, nie wiele mniej, bo 31 proc. to posiadacze grupy 0 RhD+. Natomiast najrzadziej występującymi grupami są B RhD- (2 proc.) oraz AB RhD- (1 proc.).
Najbardziej użyteczną i „uniwersalną” grupą jest 0 RhD-. Dlaczego? Ponieważ w nagłych wypadkach i przy braku właściwej grupy krwi to właśnie ona może być przetoczona potrzebującemu. Jednak i ta grupa jest jedną z rzadziej występujących zarówno w Polsce, jak i na całym świecie. Posiada ją ok. 6 proc. Polaków, a w pozostałych częściach świata odsetek osób waha się pomiędzy 4-9 proc.
Na Podkarpaciu najczęściej brakuje właśnie grup minusowych. Obecnie 0 RhD- i AB RhD-.
Jak zostać krwiodawcą?
Dawcą krwi może zostać każdy zdrowy człowiek w wieku od 18 – 65 lat.
Każda osoba zgłaszająca się do oddawania krwi lub jej składników musi legitymować się dokumentem ze zdjęciem potwierdzającym tożsamość i numerem PESEL. Może to być dowód osobisty lub paszport.
Powinna przed oddaniem spożyć lekkostrawny i niskotłuszczowy posiłek, wypić 1,5 do 2 litrów płynów w dniu poprzedzającym oddanie, nie spożywać alkoholu w dniu poprzedzającym oddanie, ograniczyć palenie papierosów, ważyć co najmniej 50 kg,(dysproporcja pomiędzy wagą a wzrostem może być przyczyną dyskwalifikacji). Musi też posługiwać się językiem polskim w mowie i piśmie w stopniu, który umożliwi samodzielne zrozumienie treści kwestionariusza i wypełnienie go.
Trzeba wiedzieć przed oddawaniem krwi
Twoja krew zostanie zbadana, aby stwierdzić, czy nie jesteś zakażony/a kiłą, AIDS (HIV), żółtaczką zakaźną B lub C. Jeśli test wypadnie dodatnio krew nie zostanie przetoczona. Jednak przy każdej infekcji pomiędzy momentem zakażenia i chwilą gdy staje się możliwe wykrycie go drogą badań laboratoryjnych, upływa pewien czas. W tym okresie w żadnym przypadku nie wolno oddawać krwi, ponieważ może być źródłem zakażenia, chociaż testy laboratoryjne są jeszcze ujemne. Nie oddawaj więc krwi jeśli przez ryzykowne kontakty lub zachowania naraziłeś/aś się na niebezpieczeństwo.
Ryzyko stwarzają:
Wcześniej lub aktualnie stosowane narkotyki w postaci zastrzyków. Kontakty seksualne z osobami stosującymi narkotyki w postaci zastrzyków; z wieloma partnerami/partnerkami; z partnerem/partnerką, których znasz od niedawna; w celu zarobkowym lub z osobami, u których testy w kierunku AIDS, kiły lub żółtaczki zakaźnej B lub C wypadły dodatnio.
Przeciwwskazania do oddania krwi mogą być czasowe lub stałe
Kwalifikacji zawsze dokonuje lekarz.
Więcej informacji na ten temat, w szczególności dyskwalifikacji stałej i czasowej oraz przeciwwskazań do pobrania krwi, można znaleźć na stronach Regionalnych Centrów Krwiodawstwa.
