Lato przynosi ze sobą nie tylko słońce i wakacyjne przygody, ale także coraz poważniejsze wyzwania związane ze zmianami klimatycznymi. Jednym z najbardziej palących problemów, z którym musi mierzyć się natura, jest susza. Zjawisko to, będące między innymi wynikiem długotrwałych niedoborów opadów, ma destrukcyjny wpływ na środowisko, rolnictwo oraz codzienne życie ludzi na całym świecie.
Susza to problem, który dotyka nie tylko rolników, ale również całe społeczeństwo. Ocieplający się klimat sprawia, że okresy bez opadów stają się coraz dłuższe, co w efekcie prowadzi do wysychania rzek, jezior i zbiorników retencyjnych. Niedobór wody wpływa na spadki plonów i skutkuje wzrostem cen żywności.
Ekologiczny Alarm
Najnowszy raport Instytutu Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa – Państwowego Instytutu Badawczego (IUNG – PIB) przynosi niepokojące wieści. Susza nasila się, dotykając coraz większych obszarów. Jak wynika z opracowania, w okresie od 1 maja do 30 czerwca 2024 roku średnia wartość Klimatycznego Bilansu Wodnego (KBW) dla kraju, na podstawie którego dokonywana jest ocena stanu zagrożenia, była ujemna i wynosiła – 121 mm. Oznacza to, że deficyt wody w obecnym okresie, w stosunku do poprzedniego, uległ zwiększeniu o 3 mm.
Z kolei raport Polskiego Instytutu Ekonomicznego wskazuje, że w latach 2004-2020, w wyniku niedoboru wody, szkody w rolnictwie wynosiły rocznie średnio od 3,9 do nawet 6,5 mld zł. Dodatkowo, w najbliższych tygodniach przewidywane są ekstremalnie wysokie temperatury, co jeszcze bardziej pogorszy sytuację w gospodarstwach rolnych.
Kropla na wagę złota
Warto zauważyć, że Polska jest jednym z krajów o najmniejszych zasobach wody pitnej w Europie, w przeliczeniu na mieszkańca. Na jedną osobę przypada ok. 1580 m3 wody na rok – tyle ile na statystycznego mieszkańca Egiptu. W domach najwięcej zużywa się jej do codziennych czynności higienicznych, a najmniej do picia i gotowania. Aby racjonalnie gospodarować tym cennym zasobem, powinniśmy więc zadbać o swoje nawyki.
– Każdy z nas ma wpływ by zmniejszać skutki suszy poprzez proste działania. Oszczędzanie wody w domu to pierwszy krok. Krótsze prysznice, zakręcanie kranu podczas mycia zębów czy naprawa tych cieknących, mogą znacząco zmniejszyć jej zużycie. Ponadto, dobrze byłoby rozważyć instalację systemu zbierania deszczówki, którą z powodzeniem można użyć w domu i w ogrodzie – zauważa Lisa Scoccimarro, liderka Akademii Ekologicznej Amest Otwock.
Wspólna odpowiedzialność
Susza to globalny problem, wymagający zarówno współpracy międzynarodowej, jak i lokalnych inicjatyw. Organizacje pozarządowe, rządy oraz społeczeństwo powinny działać razem, by stworzyć skuteczne strategie przeciwdziałania jej skutkom. Przedsięwzięcia te mogą obejmować budowę zbiorników retencyjnych, modernizację infrastruktury oraz ochronę naturalnych ekosystemów, które odgrywają kluczową rolę w retencji.
Warto pamiętać, że każdy z nas ma wpływ na środowisko – proekologiczne zachowania i odpowiedzialne zarządzanie zasobami naturalnymi może przyczynić się do złagodzenia skutków niedoboru cennego zasobu, jakim jest woda.
