Co 40 minut ktoś w Polsce dowiaduje się o diagnozie nowotworu krwi. Tą osobą może być każdy z nas, bez względu na wiek, płeć czy jakiekolwiek inne predyspozycje. 28 maja obchodzimy Światowy Dzień Walki z Nowotworami Krwi. Jest to idealna okazja, aby opowiedzieć o objawach, przebiegu i oczywiście profilaktyce tej choroby. O tym wszystkim rozmawialiśmy z Anastasiią Danhulzhi z 4DCenter.
Krew odpowiada za najbardziej podstawowe czynności życiowe. Między innymi transportuje tlen, rozprowadza po organizmie substancje odżywcze, oraz bierze istotny udział w reakcjach odpornościowych. Powstaje ona w szpiku kostnym i to właśnie tam większość nowotworów ma swój początek.
– Każdy z nas ma trzy rodzaje komórek krwi: krwinki czerwone, krwinki białe i płytki krwi. Jeśli któreś z nich rozwijają się nieprawidłowo, może to doprowadzić do nowotworu krwi. Nie bez powodu nieprawidłowe lub niedojrzałe komórki nazywamy nowotworowymi. Następnie przedostają się do krwiobiegu i zastępują zdrowe komórki, które przestają spełniać swoje podstawowe funkcje – tłumaczy Anastasiia Danhulzhi.
Wyróżnia się kilka głównych typów nowotworów krwi
Białaczka, to jak sama nazwa wskazuje, nowotwór atakujący białe krwinki. Rozwija się zarówno u dzieci, jak i dorosłych, zakłócając produkcję komórek krwi w szpiku kostnym. U około 1/3 pacjentów przebiega ona stosunkowo łagodnie, pozwalając na przeżycie nawet 30 lat po diagnozie. Niestety, ale częściej przybiera ona agresywną formę, która może doprowadzić do śmierci już w ciągu najbliższych 3 lat.
Chłoniak obejmuje nowotwór układu limfatycznego, który jest kluczowy dla odporności organizmu. Najbardziej znane rodzaje to chłoniak Hodgkina oraz chłoniaki nieziarnicze, które różnią się typem zaatakowanych limfocytów. W przypadku chłoniaka średnia przeżycia waha się między 7 a 10 latami, jednak niektórzy mogą cieszyć się życiem aż przez 20 lat.
Szpiczak mnogi dotyczy plazmocytów, czyli komórek produkujących przeciwciała. Choroba ta prowadzi do osłabienia kości, zaburzeń w produkcji krwi i problemów z układem odpornościowym. Charakteryzuje go wysoka śmiertelność, bowiem większość pacjentów nie przeżywa pierwszych 5 lat od diagnozy.
Jakie najczęstsze objawy?
Do najczęstszych objawów raka krwi należą: zmęczenie, ogólne osłabienie, utrata masy ciała i utrata apetytu, bóle głowy, nadmierna potliwość, powiększone węzły chłonne.
– Łatwo jest zignorować objawy, które przydarzają się przecież każdemu z nas na co dzień. Myślimy, że to nic takiego – weźmiemy tabletkę i nam przejdzie. Owszem, często to nie musi być nic poważnego, ale dlatego tym bardziej warto zadbać o profilaktykę i badać krew minimum raz w roku – dodaje Anastasiia Danhulzhi.
Do dziś trudno wskazać jednoznaczne przyczyny nowotworów krwi, ale wśród najczęściej pojawiających się czynników nasza rozmówczyni wymienia: predyspozycje genetyczne, infekcje wirusowe i bakteryjne, palenie tytoniu, nadmierną ekspozycję na promieniowanie jonizujące oraz związki chemiczne (np. pestycydy, herbicydy, insektycydy i rozpuszczalniki), wrodzone choroby genetyczne – zespół Downa, niedokrwistość Fanconiego – czy zaburzenia hormonalne i immunologiczne.
Jednak niezależnie od wszelkich predyspozycji, rak krwi może zaatakować każdego z nas. Tak jak w przypadku wszystkich nowotworów, kluczowe jest jego wczesne wykrycie. Dlatego właśnie najlepszym sposobem na wygranie tej nierównej walki są regularne badania diagnostyczne.
