Wystawienie recepty na fentanyl, morfinę, oksykodon, tramadol, tapentadol i buprenorfinę będzie wymagało osobistego zbadania pacjenta. Zakłada to projekt rozporządzenia ministra zdrowia skierowany do konsultacji publicznych.
MZ uważa, że recepty na leki o działaniu odurzającym obecnie można uzyskać w ogóle bez wywiadu medycznego albo wywiadu „pozorowanego”, m.in. za pośrednictwem tzw. receptomatów.
Tylko po zbadaniu lub jako kontynuacja leczenia
Dlatego projekt zakłada, że recepty na te wymienione wyżej preparaty lekarz będzie mógł wystawić po obowiązkowym osobistym zbadaniu pacjenta. Za pośrednictwem teleporady receptę na te leki będzie mógł wystawić jako kontynuację leczenia tylko lekarz podstawowej opieki zdrowotnej (z wyłączeniem nocnej i świątecznej opieki).
Minister zdrowia Izabela Leszczyna ograniczenia wystawiania recept na wymienione substancje konsultowała m.in. z Naczelną Izbą Lekarską, konsultantami ds. psychiatrii i opieki paliatywnej.
Resort zdrowia ocenił, że zmiana jest pilna, jako mająca bezpośredni wpływ na ochronę zdrowia publicznego. Dlatego rozporządzenie ma wejść w życie siedem dni, a nie 14 dni po publikacji. Recepty wystawione przed wejście w życia przepisów mają zachować ważność.
Statystyki są niepokojące
Resort zdrowia przedstawił dane, z których wynika, że w Polsce rośnie liczba recept wystawianych na oksykodon, silny opioidowy lek przeciwbólowy. W 2019 r. wypisano 171 tys. recept. W 2022 r. – 206 tys., w 2023 r. – 230 tys., a od stycznia do maja – 104 tys. recept. Spada natomiast liczba recept na fentanyl, syntetyczny opioidowy lek przeciwbólowy stosowany m.in. w onkologii, medycynie paliatywnej i chirurgii. W 2019 r. lekarze wystawili 143 tys. recept na ten środek. W 2022 r. – 127 tys., w 2023 r. – 119 tys., a od stycznia do maja 2024 r. – 45 tys.
Z danych MZ wynika także, że rośnie rola tzw. receptomatów w dostępie do leków. W 2023 r. było to ponad 2 mln 850 tys. recept. Ponad milion korzystających z tzw. receptomatów pacjentów i ponad tysiąc obsługujących ich lekarzy. W 2019 r. wystawiono w nich 583 tys. recept, z usługi skorzystało ok. 64 tys. pacjentów, tzw. receptomaty obsługiwało 464 lekarzy. Wypisane w ubiegłym roku w tzw. receptomatach leki miały wartość przekraczającą 275 mln zł. Były to głównie leki nierefundowane.
