Z początkiem nowego roku szkolnego wielu rodziców i uczniów przygotowuje się do skompletowania szkolnej wyprawki. Eksperci Akcenty przeanalizowali, skąd pochodzą najważniejsze elementy wyposażenia ucznia – długopisy, ołówki, kredki, zeszyty i plecaki. Okazuje się, że dominującym dostawcą tych produktów są Chiny, odpowiadające za ponad 50 proc. importu w każdej kategorii. Polska sprowadza artykuły szkolne również z Niemiec i Francji, coraz częściej także z Wietnamu. Choć ogólny import produktów szkolnych spada, wyjątek stanowią plecaki i tornistry, których sprowadzamy więcej.
– Sierpień i wrzesień to kluczowe miesiące dla rodziców kompletujących wyprawkę szkolną. W tym roku, według Barometru Providenta, rodzice przeznaczą na nią średnio 656 zł, z czego część dofinansują z rządowego programu Dobry Start. Mało kto zastanawia się jednak nad pochodzeniem tych produktów. Dlatego, opierając się na danych Głównego Urzędu Statystycznego, postanowiliśmy przeanalizować cztery główne kategorie wyprawki – zeszyty, długopisy, ołówki i tornistry. Nasze analizy za 2023 rok pokazują, że większość produktów pochodzi z Chin, co oznacza, że polscy uczniowie w dużej mierze korzystają z chińskich artykułów. Przy spadającej wartości importu warto zwrócić uwagę na dynamiczny wzrost znaczenia wybranych krajów. Mam tutaj na myśli między innymi Wietnam i Holandię, z których w wybranych kategoriach wzrost importu do Polski był nawet trzycyfrowy w ujęciu rocznym – wyjaśnia Radosław Jarema, dyrektor polskiego oddziału instytucji płatniczej Akcenta.
Długopisy, pióra i pisaki
Każdy uczeń wie, że zapas długopisów i pisaków to absolutna podstawa w szkolnej wyprawce. To one towarzyszą mu podczas codziennych lekcji, pomagając przelać wiedzę na papier. Jak wynika z danych Głównego Urzędu Statystycznego, w 2023 roku Polska zaimportowała długopisy, pióra i pisaki o łącznej wartości 572 mln zł, co stanowi spadek o 17 proc. w porównaniu z 2022 roku. Największy udział w imporcie tych artykułów miały Chiny, odpowiadające za niemal 50 proc. całego rynku, co przekłada się na 275 mln zł. Choć to wciąż dominujący kierunek importu, odnotowano 12 proc. spadek w stosunku do poprzedniego roku. Na drugim miejscu znalazły się Niemcy, z których przywieziono produkty piśmiennicze o wartości 112 mln zł, co stanowi 20 proc. rynku. Tu również odnotowano spadek rok do roku o 30 proc. Trzecie miejsce zajęła Japonia, która dostarczyła artykuły piśmiennicze o wartości 44 mln zł (14 proc. spadek rok do roku). Warto odnotować, że jedyną nadwyżkę w pierwszej dziesiątce importerów odnotowano w przypadku Holandii, skąd import wzrósł o 32 proc. w ujęciu rocznym.
Zeszyty i notesy
Nie ma szkolnej torby bez solidnego zapasu zeszytów i notesów – to w nich uczniowie piszą wyprawki, rozwiązują zadania i prowadzą osobiste zapiski. W 2023 roku import zeszytów i notesów do Polski osiągnął wartość 327 mln zł, co oznacza spadek o 13 proc. w porównaniu do 2022 roku, kiedy kwota ta wyniosła 374 mln zł. Liderem w tej kategorii są Chiny, które dostarczyły niemal połowę wszystkich importowanych zeszytów do Polski, osiągając wartość 163 mln zł. Co ciekawe, choć Chiny utrzymały pierwsze miejsce, ich udział zmniejszył się o 5 proc. rok do roku. Na drugim miejscu znalazły się Niemcy, z których import zeszytów w 2023 roku wyniósł 82 mln zł, co stanowi 25 proc. całego rynku. Warto jednak zauważyć, że import z tego kierunku znacząco spadł aż o 30 proc. w porównaniu z rokiem poprzednim. Podium zamyka Holandia, która dostarczyła zeszyty o wartości 14 mln zł, odpowiadając za 4,5 proc. polskiego importu. Również w przypadku Holandii odnotowano wyraźny spadek, wynoszący 27 proc.
Mimo ogólnego trendu spadkowego, w jednym obszarze zaobserwowano znaczącą nadwyżkę – import zeszytów z Wietnamu wzrósł o imponujące 63 proc., osiągając wartość 7 mln zł. Ta tendencja wzrostowa może być istotnym sygnałem na przyszłość i wskazuje na potencjalnie rosnącą rolę Wietnamu na polskim rynku zeszytów i notesów.
Ołówki i kredki
Mało który uczeń zaczyna rok szkolny bez dobrze zaostrzonych ołówków i zestawu kolorowych kredek. To nieodłączne narzędzia nie tylko do nauki, ale także do rozwijania kreatywności. Import ołówków i kredek do Polski w 2023 roku wyniósł 139 mln zł, co oznacza znaczący spadek o 23 proc. w ujęciu rocznym. Podobnie jak w przypadku długopisów, Chiny dominują na rynku, odpowiadając za 54 proc. importu, co daje 75 mln zł. Jednakże w porównaniu z 2022 rokiem, import z tego kraju zmalał o 22 proc. Na drugim miejscu uplasowały się Niemcy, skąd zaimportowano produkty o wartości 30 mln zł, co stanowi 22 proc. całego rynku – to spadek o 30 proc. w porównaniu z rokiem poprzednim. Trzecie miejsce należy do Francji, która dostarczyła ołówki i kredki o wartości 5 mln zł, co stanowi 4 proc. rynku, ale oznacza spadek aż o 39 proc. rok do roku. Pomimo ogólnych spadków, pozytywne zmiany w imporcie odnotowano z Austrii, Włoch i Szwajcarii, gdzie wzrosty wyniosły odpowiednio 55 proc., 45 proc. i 20 proc.
Tornistry i plecaki
Solidny plecak, by wygodnie i bezpiecznie przenosić książki, zeszyty i przybory szkolne, to podstawa każdej wyprawki szkolnej. Rynek tornistrów, plecaków i toreb w Polsce wykazał w 2023 roku rosnące zapotrzebowanie. Import tych produktów osiągnął wartość 219 mln zł, co oznacza wzrost o 12 proc. w porównaniu do 2022 roku. Chiny, będące największym dostawcą, odpowiadały za 57 proc. rynku, z wartością 126 mln zł i co ciekawie kwota ta jest taka sama jak w roku poprzednim. Znaczący wzrost odnotowano w imporcie z Wietnamu, który skoczył aż o 161 proc. w ujęciu rocznym, osiągając wartość 21 mln zł i stanowiąc 10 proc. rynku. Podium zamykają Niemcy z 6 proc. wzrostem i kwotą 16 mln zł.
Źródła danych: W powyższym materiale wszystkie dane pochodzą z Dziedzinowej Bazy Wiedzy Głównego Urzędu Statystycznego za lata 2022 i 2023
