Europejskie Towarzystwo Kardiologiczne (ESC) ogłosiło nowe wytyczne dotyczące leczenia i profilaktyki chorób sercowo-naczyniowych, które mogą zrewolucjonizować podejście do problemu nadciśnienia tętniczego. Wytyczne, zaprezentowane podczas kongresu ESC w 2024 roku, wprowadzają istotne zmiany w dotychczasowych standardach leczenia. Granica 130/80 mmHg, która przez lata była uznawana za cel terapeutyczny, odchodzi w przeszłość. Nowym punktem odniesienia stał się zakres 120–129/70–79 mmHg.
Jednym z kluczowych elementów nowych wytycznych jest wprowadzenie kategorii „podwyższonego ciśnienia krwi”. Ma ona pomóc lekarzom w szybszym podejmowaniu decyzji o leczeniu pacjentów z wysokim ryzykiem chorób sercowo-naczyniowych. Podwyższone ciśnienie krwi zdefiniowano jako wartości:
- – Skurczowe: 130-139 mmHg
- – Rozkurczowe: 85-89 mmHg
Warto jednak zaznaczyć, że diagnoza ta nie oznacza automatycznego wdrożenia terapii farmakologicznej. ESC zaleca, by w pierwszej kolejności pacjenci podejmowali działania związane ze zmianą stylu życia – w tym m.in. poprawę diety, zwiększenie aktywności fizycznej czy redukcję masy ciała. Dopiero gdy te metody okażą się nieskuteczne po trzech miesiącach, zaleca się włączenie leków.
Kiedy farmakologia jest konieczna?
Nowe wytyczne podkreślają, że w przypadku pacjentów ze zdiagnozowanym nadciśnieniem (powyżej 140/90 mmHg) oraz tych, którzy znajdują się w grupie wysokiego ryzyka chorób układu krążenia, leczenie farmakologiczne powinno być wdrażane natychmiast. Do grupy tej należą m.in. osoby cierpiące na cukrzycę, przewlekłą chorobę nerek czy rodzinną hipercholesterolemię.
- Nadciśnienie białego fartucha – jest to sytuacja, w której pomiar ciśnienia w gabinecie dał wynik powyżej 140/90 mmHg, podczas gdy pomiar w warunkach domowych wykazał poniżej 135/85 mmHg (lub poniżej 130/80 mmHg przy całodobowym monitorowaniu w ciągu dnia). Zjawisko to jest związane z lękiem niektórych pacjentów przed wizytami u lekarza. Okoliczności badania i sam widok „białego fartucha” wyzwala stres, co może zawyżać pomiary w gabinecie.
- Nadciśnienie maskowane – jest to sytuacja odwrotna, w której pomiar ciśnienia w gabinecie jest niższy (poniżej 140/90 mmHg), podczas gdy pomiary w warunkach domowych przynoszą wyższe wyniki (powyżej 135/85 mmHg lub powyżej 130/80 mmHg w ramach całodobowego monitorowania).
Koniec z podejściem dwuetapowym. 120–129 mmHg jako nowy cel
Dotychczasowe podejście dwuetapowe, polegające na stopniowym obniżaniu ciśnienia najpierw poniżej 140/90 mmHg, a następnie – w miarę możliwości – poniżej 130/80 mmHg, zostało zastąpione bardziej rygorystycznymi wytycznymi. ESC zaleca teraz, by dążyć do osiągnięcia ciśnienia skurczowego w przedziale 120–129 mmHg.
Skąd ta zmiana? Jak tłumaczy prof. Rhian Touyz z Uniwersytetu McGill w Montrealu, różnice w pomiarach ciśnienia w warunkach badawczych i w codziennej praktyce medycznej mogą wynosić nawet 5–10 mmHg. Dlatego ESC zdecydowało się na bardziej restrykcyjne podejście, które ma uwzględnić te rozbieżności.
Profilaktyka kluczem do sukcesu
Podczas kongresu ESC dużo uwagi poświęcono także profilaktyce. Eksperci podkreślają, że samodzielne pomiary ciśnienia w domu mogą odegrać kluczową rolę w diagnostyce i monitorowaniu leczenia. Zjawiska takie jak „nadciśnienie białego fartucha” (wyższe wartości w gabinecie lekarskim) czy „nadciśnienie maskowane” (niższe wartości w gabinecie niż w rzeczywistości) mogą prowadzić do błędnych decyzji terapeutycznych.
Dlatego ESC zaleca regularne pomiary w warunkach domowych – rano i wieczorem – przy użyciu sprawdzonych, walidowanych urządzeń. Takie podejście pozwala na bardziej precyzyjne monitorowanie stanu zdrowia pacjentów i zapobiega zarówno nadmiernemu, jak i zbyt późnemu wdrożeniu leczenia.
Co oznaczają nowe wytyczne dla pacjentów i lekarzy?
Nowe zalecenia ESC to nie tylko zmiana w podejściu do leczenia, ale także wyzwanie dla systemów ochrony zdrowia. Wymagają one większego zaangażowania zarówno ze strony lekarzy, jak i pacjentów w monitorowanie ciśnienia krwi oraz wprowadzanie zmian w stylu życia.
Jedno jest pewne – bardziej rygorystyczne normy mają na celu zmniejszenie liczby zgonów i powikłań związanych z chorobami sercowo-naczyniowymi, które wciąż pozostają główną przyczyną śmierci w Europie. Jak podkreślają eksperci, skuteczna profilaktyka i leczenie nadciśnienia to klucz do poprawy zdrowia publicznego na całym świecie.
Cały materiał Medonetu: https://www.medonet.pl/narodowy-test-zdrowia-polakow/choroby-kardiologiczne,tak-teraz-leczymy-nadcisnienie–nowe-normy-kaza-zapomniec-o-130-80,artykul,57318584.html
