28 lipca 2018 roku Polskę obiegła smutna wiadomość o śmierci Kory, jednej z najbardziej charyzmatycznych postaci polskiej sceny muzycznej. Mąż artystki, Kamil Sipowicz, poinformował wtedy: „Dziś o 5:30 na swoim ukochanym Roztoczu w otoczeniu najbliższych osób, ukochanych zwierząt i wspaniałej przyrody zmarła Kora”. Wokalistka przez pięć lat walczyła z rakiem jajnika, chorobą, która zdiagnozowana została zbyt późno. Jak podkreślają eksperci, rak jajnika to jeden z najgroźniejszych nowotworów ginekologicznych, który często nazywany jest „cichym zabójcą”. Dlaczego? Rozwija się praktycznie bezobjawowo, a w chwili diagnozy u połowy pacjentek choroba jest już w zaawansowanym stadium – tłumaczy w rozmowie z Medonetem lek. Andrzej Kałamacki, ginekolog onkologiczny.
Olga Sipowicz, znana jako Kora, była ikoną polskiej muzyki, liderką zespołu Maanam i autorką niezapomnianych tekstów. Jej życie przerwała choroba, której symptomy przez lata były bagatelizowane. W rozmowie z magazynem „Pani” artystka przyznała, że od dawna zmagała się z bólami brzucha. Niestety, jej ginekolog nie zlecił odpowiednich badań, które mogłyby wcześniej wykryć nowotwór. Dopiero inna lekarka zainterweniowała, kierując Korę na badania. – Zjadałam tony proszków przeciwbólowych. Dlatego nieprawdopodobnie słabłam przez te wszystkie lata. Ból mnie zginał do ziemi – wspominała artystka.
Diagnoza przyszła zbyt późno, a leczenie było trudne i rozciągnęło się na wiele etapów: operacje, chemie i próby terapii alternatywnych. Jak wspomina prof. Magdalena Środa, przyjaciółka Kory, artystka początkowo lekceważyła symptomy, ciesząc się nawet z utraty wagi. Niestety, przyczyna nagłego chudnięcia była poważna. – Okazało się, że zapuściła sobie nowotwór jajnika. Chciała nawet procesować się ze swoim ginekologiem, że tego nie zauważył – mówiła Środa.
Rak jajnika: „cichy zabójca”, który atakuje bezobjawowo
Rak jajnika to drugi najczęstszy nowotwór złośliwy narządu rodnego u Polek, zaraz po raku trzonu macicy. Jak tłumaczy w rozmowie z Medonetem lek. Andrzej Kałamacki, ginekolog onkologiczny, nowotwór ten jest pierwszą przyczyną zgonów wśród wszystkich nowotworów ginekologicznych. Niestety, w większości przypadków rak jajnika diagnozowany jest w zaawansowanym stadium. — W chwili diagnozy połowa kobiet ma już przerzuty — wyjaśnia ekspert.
Rak jajnika rozwija się praktycznie bezobjawowo, co utrudnia jego wczesne wykrycie. W zaawansowanych stadiach choroba szerzy się w otrzewnej, a także przerzutuje do węzłów chłonnych, wątroby, płuc, mózgu i kości. Niestety, skuteczna profilaktyka w przypadku tego nowotworu jest wciąż dużym wyzwaniem.
Czynniki ryzyka i genetyka: co zwiększa ryzyko raka jajnika?
Na rozwój raka jajnika wpływają zarówno czynniki środowiskowe, jak i genetyczne. Jak tłumaczy lek. Andrzej Kałamacki, mutacje genów BRCA1 i BRCA2 odgrywają kluczową rolę w predyspozycji do tego nowotworu. — Aż 10-24 proc. raków jajnika jest związanych z tą mutacją, podobnie jak 10-15 proc. raków piersi. Dlatego kluczowe jest przeprowadzenie wywiadu rodzinnego i identyfikacja pacjentek obciążonych genetycznie — podkreśla ekspert.
Mutacje BRCA1 i BRCA2 prowadzą do niekontrolowanego podziału komórek, co promuje rozwój nowotworu. Rak związany z mutacją BRCA pojawia się średnio 10 lat wcześniej niż rak spontaniczny. Jednak, jak zaznacza lek. Kałamacki, raki z mutacją BRCA rokują lepiej niż raki sporadyczne, ponieważ lepiej reagują na leczenie platynami i inhibitorami PARP.
Rakowi jajnika sprzyjają też takie czynniki jak:
- zaawansowany wiek — chorują kobiety głównie po 65 roku życia, brak porodów (duża liczba przebytych owulacji), długotrwałą estrogenizację, leczenie niepłodności, wczesny wiek pierwszej miesiączki oraz późna menopauza, HTM (Hormonalna Terapia Menopauzalna) stosowana powyżej pięciu lat (dla typu endometroidalnego raka jajnika), endometrioza (raki low-grade LG, rak jasnokomórkowy, rak endometroidalny jajnika), ekspozycja na talki i azbest, nikotynizm (głównie typ surowiczy raka jajnika), zmniejszona podaż zielonych warzyw, dieta bogata w tłuszcze, niska ekspresja receptorów estrogenowych typ Beta, czynniki genetyczne (mutacja BRCA 1/2, mutacja ARID1A, PIK3CA, PTEM, p53, CCNE1 MMMRd — dla zespołu Lyncha).
Diagnostyka i leczenie raka jajnika: jakie są możliwości?
Wykrycie raka jajnika w zaawansowanym stadium wymaga kompleksowego leczenia, które obejmuje chirurgię, chemioterapię oraz coraz częściej immunoterapię. Podstawowym narzędziem diagnostycznym są badania obrazowe, takie jak USG przezpochwowe, oraz testy markerów nowotworowych, np. test ROMA, który ocenia ryzyko wystąpienia nowotworu na podstawie poziomu markerów CA 125 i HE4.
Leczenie chirurgiczne polega na usunięciu guza oraz przerzutów, a także na przeprowadzeniu chemioterapii uzupełniającej. W ostatnich latach coraz większą rolę odgrywa immunoterapia, która wykorzystuje przeciwciała monoklonalne, takie jak Bevacizumab, oraz inhibitory PARP. — Zastosowanie inhibitorów PARP prowadzi do akumulacji uszkodzeń DNA w komórkach nowotworowych, co ostatecznie prowadzi do ich obumarcia — wyjaśnia lek. Kałamacki.
Dowiedz się więcej: https://www.medonet.pl/narodowy-test-zdrowia-polakow/nowotwory,to-na-tego-raka-chorowala-kora–polki-wciaz-umieraja-z-jego-powodu,artykul,66287021.html
