Główny Lekarz Weterynarii informuje o wykryciu drugiego w 2024 r. ogniska wścieklizny, stwierdzonego na podstawie wyników badań laboratoryjnych. Wściekliznę wykryto u lisa, który został odstrzelony w miejscowości Humniska, powiat brzozowski, województwo podkarpackie.
W kwietniu 2024 r. prowadzona jest w Polsce wiosenna akcja szczepień lisów wolno żyjących przeciw wściekliźnie. Między 18 a 26 kwietnia przeprowadzenie akcji zaplanowano na terenie województw: łódzkiego, małopolskiego świętokrzyskiego i podkarpackiego.
Wścieklizna to poważne zagrożenie
Wścieklizna jest jedną z najdłużej znanych i najgroźniejszych chorób odzwierzęcych. Jest wirusową chorobą zakaźną dotykającą centralnego układu nerwowego, na którą wrażliwe są wszystkie gatunki ssaków, w tym ludzie. Okres inkubacji choroby wynosi od kilku dni do kilku miesięcy. Wirus wścieklizny jest wrażliwy na wysoką temperaturę i światło słoneczne, ale jednocześnie jest wysoce odporny na niskie temperatury.
Przenosi się głównie poprzez kontakt śliny zakażonego zwierzęcia z uszkodzoną skórą lub błoną śluzową (pogryzienie). Zakażenie możliwe jest również m.in. drogą aerogenną, dospojówkową lub poprzez transplantację narządów.
Co zrobić w przypadku ugryzienia człowieka przez dzikie lub domowe zwierzę?
Ważne jest aby jak najszybciej dokładnie przemyć wodą i mydłem ranę lub powierzchnię narażoną na kontakt ze zwierzęciem i skontaktować się z lekarzem medycyny.
Każde ugryzienie człowieka przez dzikie zwierzę lub wzbudzające podejrzenie pogryzienie przez zwierzę domowe wymaga dokładnego sprawdzenia. Powinno zostać zgłoszone powiatowemu lekarzowi weterynarii.
Objawy wścieklizny
Okres inkubacji choroby (od momentu zakażenia do wystąpienia objawów klinicznych), jest różny i zależy m.in. od ilości wprowadzonego do organizmu wirusa, jego zjadliwości, wrót zakażenia (miejsca zranienia), charakteru (rozległości) ran oraz gatunku i wieku wrażliwego zwierzęcia.
Przyjmuje się, że okres inkubacji wynosi: u małych zwierząt (pies, kot, owca, koza, świnia) – od kilku do 90 dni; u dużych zwierząt (bydło, koniowate) – od kilku do 180 dni.
Choroba może mieć postać cichą lub szałową, a jej objawy są różne i zależą od gatunku zwierzęcia.
U psów – występuje niepokój, nadmierna pobudliwość, włóczęgostwo, spożywanie niejadalnych przedmiotów, wzmożony popęd płciowy, agresja, ochrypłe szczekanie, ślinotok, opadanie żuchwy z wypadaniem języka, zez, niedowłady kończyn i inne porażenia.
Zaś u kotów – odnotowuje się podobne objawy jak u psów, przy czym zwierzęta chowają się, uciekają, nieustannie miauczą, zachowują się agresywnie, a śmierć poprzedzona jest zwykle porażeniem kończyn.
U bydła – obserwuje się niestrawność i obniżone łaknienie, wzdęcie, zaparcie lub biegunkę, drgawki poszczególnych grup mięśni, ślinotok, parcie na przeszkody, ciągłe ryczenie, objawy podobne do rui, nienaturalne położenie głowy lub ogona, chwiejność i porażenia kończyn tylnych. Natomiast u świń – występuje lękliwość, ochrypłe chrząkanie, kurczowe ruchy głowy i gryzienie ściółki.
U owiec i kóz – odnotowuje się niepokój, wzmożony popęd płciowy, ochrypłe beczenie, nagle porażenia i upadki.
U koni – obserwuje się wpadanie na ściany stajni, drgawki mięśniowe, objawy kolkowe i częste oddawanie moczu.
Natomiast u zwierząt dzikich głównym objawem jest utrata wrodzonego lęku. Występuje także agresja przejawiająca się atakami na zwierzęta domowe, gospodarskie i ludzi.
Dodatkowo, u nietoperzy obserwuje się utratę zdolności lotu, nadpobudliwość na dotyk i dźwięk, przewracanie się na grzbiet i aktywność dzienną niespotykaną u zdrowych osobników.
Należy podkreślić, iż nie wszystkie wymienione objawy muszą wystąpić u każdego zwierzęcia zakażonego wirusem wścieklizny.
Szczepienia zwierząt są obowiązkowe
W Polsce obowiązkowemu ochronnemu szczepieniu przeciwko wściekliźnie, podlegają psy powyżej 3. miesiąca życia. Na obszarach występowania wścieklizny zalecane są również szczepienia kotów, a także zwierząt gospodarskich, jeśli mogą mieć kontakt z dzikimi zwierzętami, np lisem.
To nie pierwsze ogniska wścieklizny na Podkarpaciu
W październiku 2023 roku ognisko wścieklizny (nr PL-RABIES-2023-00004) zostało stwierdzone u lisa padłego w miejscowości Michniowiec, gmina Czarna, powiat bieszczadzki. W odległości około 1 km od granicy z Ukrainą. Ognisko (nr PL-RABIES-2023-00005) zostało stwierdzone u lisa zabitego w miejscowości Stubno, powiat przemyski. A ognisko nr PL-RABIES-2023-00006, u lisa zabitego w miejscowości Cieszacin Wielki, gmina Pawłosiów, powiat jarosławski. Natomiast ognisko wścieklizny nr PL-RABIES-2023-00007 zostało stwierdzone u psa poddanego eutanazji (nie był szczepiony przeciwko wściekliźnie), w miejscowości Zadąbrowie, gmina Orły, powiat przemyski.
